HEALTH
ਕੈਂਸਰ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਕੀ ਲੱਛਣ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਸਟੇਜਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਹਨ ?
ਟਿਊਮਰ, ਜਿਸਨੂੰ ਨਿਓਪਲਾਜ਼ਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੈੱਲਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਸਧਾਰਨ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਟਿਊਮਰ ਸੁਭਾਵਕ (ਗੈਰ-ਕੈਂਸਰ ਵਾਲੇ) ਜਾਂ ਘਾਤਕ (ਕੈਂਸਰ ਵਾਲੇ) ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ:
*ਸੌਖਾ ਟਿਊਮਰ:*
– ਗੈਰ-ਕੈਂਸਰ ਵਾਲੇ ਵਾਧੇ ਜੋ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
– ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਫੈਲਦਾ।
– ਉਦਾਹਰਣਾਂ: ਲਿਪੋਮਾਸ (ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਟਿਊਮਰ), ਫਾਈਬ੍ਰਾਇਡਸ (ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਟਿਊਮਰ), ਅਤੇ ਐਡੀਨੋਮਾਸ (ਗਲੈਂਡੂਲਰ ਟਿਊਮਰ)
*ਘਾਤਕ ਟਿਊਮਰ (ਕੈਂਸਰ):*
– ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਜੋ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ।
– ਜੇਕਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਹਮਲਾਵਰ ਅਤੇ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
– ਉਦਾਹਰਣਾਂ: ਕਾਰਸੀਨੋਮਾ (ਚਮੜੀ, ਛਾਤੀ, ਫੇਫੜੇ ਅਤੇ ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ), ਸਾਰਕੋਮਾ (ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਨਰਮ ਟਿਸ਼ੂ ਕੈਂਸਰ), ਅਤੇ ਲਿਊਕੇਮੀਆ (ਖੂਨ ਦੇ ਕੈਂਸਰ)
ਟਿਊਮਰ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
– ਜੈਨੇਟਿਕ ਪਰਿਵਰਤਨ
– ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ, ਰਸਾਇਣ)
– ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ
– ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ
– ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਵਿਕਲਪ
ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਕਿਸਮ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
– ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ
– ਥਕਾਵਟ
– ਦਰਦ ਜਾਂ ਬੇਅਰਾਮੀ
– ਅਸਧਾਰਨ ਖੂਨ ਵਗਣਾ ਜਾਂ ਡਿਸਚਾਰਜ ਹੋਣਾ
– ਅੰਤੜੀਆਂ ਜਾਂ ਬਲੈਡਰ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕਿਸੇ ਜਾਣਕਾਰ ਨੂੰ ਟਿਊਮਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਹੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਖਤਰਨਾਕ ਪੜਾਅ ਹਨ:
ਪੜਾਅ III
1. _ਵੱਡਾ ਟਿਊਮਰ ਆਕਾਰ_: 5 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਿਆਸ ਵਾਲੇ ਟਿਊਮਰ
2. _ਲਿੰਫ ਨੋਡ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ_: ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲ ਨੇੜਲੇ ਲਿੰਫ ਨੋਡਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਏ ਹਨ।
3. _ਹਮਲਾਵਰ ਵਾਧਾ_: ਟਿਊਮਰ ਜੋ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ
ਪੜਾਅ IV
1. _ਮੈਟਾਸਟੇਸਿਸ_: ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲ ਦੂਰ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਜਾਂ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਏ ਹਨ।
2. _ਮਲਟੀਪਲ ਟਿਊਮਰ ਸਾਈਟਾਂ_: ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਕਈ ਟਿਊਮਰ
3. _ਅੰਗ ਨਪੁੰਸਕਤਾ_: ਟਿਊਮਰ ਜੋ ਅੰਗ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ
ਟਰਮੀਨਲ ਸਟੇਜ
1. _ਵਿਆਪਕ ਮੈਟਾਸਟੇਸਿਸ_: ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫੈਲ ਗਏ ਹਨ।
2. _ਗੰਭੀਰ ਅੰਗ ਨਪੁੰਸਕਤਾ_: ਟਿਊਮਰ ਜੋ ਗੰਭੀਰ ਅੰਗ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ
3. _ਮਾੜਾ ਪੂਰਵ-ਅਨੁਮਾਨ_: ਇਲਾਜ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਸੀਮਤ ਹਨ, ਅਤੇ ਬਚਣ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਘੱਟ ਹਨ। ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਹ ਹਨ:
ਮੁੱਖ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
1. *ਦਰਦ*: ਸਿਰ ਦਰਦ, ਪਿੱਠ ਦਰਦ, ਜਾਂ ਖਾਸ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
2. *ਦੌਰੇ*: ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੇ ਟਿਊਮਰਾਂ ਵਿੱਚ
3. *ਕਮਜ਼ੋਰੀ*: ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਜਾਂ ਸੁੰਨ ਹੋਣਾ
4. *ਥਕਾਵਟ*: ਥੱਕਿਆ ਜਾਂ ਥੱਕਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ
5. *ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ*: ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ
ਸੈਕੰਡਰੀ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
1. *ਬੋਧਾਤਮਕ ਕਮਜ਼ੋਰੀ*: ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਉਲਝਣ, ਜਾਂ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
2. *ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ*: ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਚਿੰਤਾ, ਜਾਂ ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ
3. *ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ*: ਇਨਸੌਮਨੀਆ ਜਾਂ ਸਲੀਪ ਐਪਨੀਆ
4. *ਮਤਲੀ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ*: ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ
5. *ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ*: ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਜਾਂ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥੈਰੇਪੀ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
1. *ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਡਰ*: ਨਿਦਾਨ, ਇਲਾਜ, ਜਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ
2. *ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ*: ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਜਾਂ ਟੁੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
3. *ਗੁੱਸਾ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ*: ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਜਾਂ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
4. *ਸੋਗ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ*: ਸਿਹਤ ਜਾਂ ਪਛਾਣ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਸੋਗ
ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਟਿਊਮਰ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਉਤੇ ਹੋਰ ਮਾਰ ਪਈ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 50 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਸਿਲੰਡਰ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਤੇ ਨੈਚੁਰਲ ਗੈਸ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਨੇ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਲਪੀਜੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਉਜਵਲਾ ਅਤੇ ਆਮ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਹੋਵੇਗਾ। ਹੁਣ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ ਲਈ 803 ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਜਾਏ 853 ਰੁਪਏ ਲੱਗਣਗੇ। ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਵਾਲੇ ਸਿਲੰਡਰ ਲੈਣ ਲਈ 550 ਰੁਪਏ ਦੇਣੇ ਪੈਣਗੇ।
ਕੇਂਦਰੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਐਲਪੀਜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉੱਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 10 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਕੀਮ ਰਾਹੀਂ ਸਾਡੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਹੁਣ ਲੱਕੜ, ਗੋਹੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਵਾਇਤੀ ਬਾਲਣ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਉੱਚਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵਾਧਾ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਧ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਸਿਲੰਡਰ ਦੀਆਂ ਵਧੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤਾਂ ‘ਤੇ ਪਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਲਗਭਗ ਹਰ ਘਰ ‘ਚ ਐੱਲ.ਪੀ.ਜੀ. ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਐਲਪੀਜੀ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ 50 ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਧਾ ਉੱਜਵਲਾ ਸਕੀਮ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰੇਗਾ। ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਦੋਵਾਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ।
ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧਿਆਂ ਲਈ ਰੈਗੂਲਰ ਭੋਜਨ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਜੋ ਭੋਜਨ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸ਼ਰੀਰ ‘ਚ ਦੋ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ, ਇਹ ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੋਟੀਨ ਦੀ 1 ਪੂਰਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਇਹ ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ? ਕਿ ਜੋ ਭੋਜਨ ਤੁਸੀਂ ਖਾਂਦੇ ਹੋ, ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਪੇਟ ‘ਚ ਜਾ ਕੇ ਕਿਵੇਂ ਪਚਦਾ ਹੈ? ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਉਸ ਨਾਲ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੋਸ਼ਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ? ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਓ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭੋਜਨ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਦੀ ਇਹ ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਰੀਰ `ਚ ਭੋਜਨ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਾਫੀ ਜਟਿਲ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਲਗ ਮਰਦ ‘ਚ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਲ-ਦੁਆਰ ‘ਤੱਕ ਗੈਸਟ੍ਰੋਇੰਟੈਸਟਾਈਨਲ ਟ੍ਰੈਕਟ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਲਗਭਗ ਸਾਢੇ 6 ਮੀਟਰ (20 ਫੁੱਟ) ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੋ ਮੁੱਖ ਭਾਗਾਂ ਅਪਰ ਗੈਸਟ੍ਰੋਇੰਟੈਸਟਾਈਨਲ ਟ੍ਰੈਕਟ ਅਤੇ ਲੋਅਰ ਗੈਸਟ੍ਰੋਇੰਟੈਸਟਾਈਨਲ ਟ੍ਰੈਕਟ ‘ਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਪਰ ਗੈਸਟ੍ਰੋਇੰਟੈਸਟਾਈਨਲ ਟੈਕਟ ‘ਚ ਮੂੰਹ, ਫੈਰੈਂਕਸ ਅਸੋਫੈਗਸ, ਸਟਮਕ ਅਤੇ
ਡਿਓਡੀਨਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਲੇਅਰ ਗੈਸਟੋਇੰਟੈਸਟਾਈਨਲ ਟੈਕਟ ‘ਚ ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਅੰਤੜੀ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਮੂਲ-ਦੁਆਰ ਤੱਕ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਭੋਜਨ ਕਿਵੇਂ ਹਜ਼ਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਹਾਲਾਂਕਿ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਪਾਚਨ ਤੱਕ ਅਤੇ ਅੰਡ ‘ਚ ਮਲ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਇਸ ਦੇ ਵਾਲਤੂ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ‘ਚ ਲਗਭਗ 24 ਘੰਟੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਾਡੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਭੋਜਨ ਚਬਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਮੂੰਹ ‘ਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਬੁੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਗਿੱਲਾ ਕਰ ਕੇ ਕੋਮਲ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਥੁੱਕ ‘ਚ ਟਾਇਲਿਨ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਭੋਜਨ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਸਟਾਰਚ ਨੂੰ ਸ਼ੂਗਰ ‘ਚ ਬਦਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭੋਜਨ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਟੇਜ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਸੀ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਚਬਾਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਬਾ ਕੇ ਹੀ ਖਾਧਾ ਜਾਵੇ।
ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਅੰਗ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਦਬਾਇਆ ਹੋਇਆ ਭੋਜਨ ਐਸੋਫੈਗਸ ਤੋਂ ਹੋ ਕੇ ਗੁਜਰਦਾ ਹੋਇਆ ਪੇਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਗੋਸਟਿਕ ਜੂਸ ਇਸ ‘ਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਰਸ ਕੱਢਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਸਾਂ ‘ਚ ਪੈਪਸਿਨ ਅਤੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਲੋਰਿਕ ਐਸਿਡ ਨਾਮਕ ਐਂਜਾਈਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਪੈਪਸਿਨ ਭੋਜਨ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਮਾਲੀਕਿਊਲਸ ਨੂੰ ਪੈਪਟੋਨਸ ‘ਚ ਬਦਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੇਟ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਛੋਟੀ
ਅੰਤੜੀ ‘ਚ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ।ਇਥੇ ਇਹ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਪਾਚਨ ਰਸਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ।ਇਹ ਹਨ, ਬਾਇਲ, ਪੈਂਕ੍ਰਿਆਟਿਕ ਅਤੇ ਇੰਟੈਸਟਾਈਨਲ ਜੂਸ।
• ਇਸ ‘ਚੋਂ ਬਾਇਲ ਲਿਵਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਜੂਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਭੋਜਨ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
• ਇਟੈਸਟਾਈਨਲ 7 ਜੂਸ ਦਾ ਕੰਮ ਐਸਿਡਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ‘ਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
• ਇੰਟੈਸਟਾਈਨਲ ਜੂਸ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਗਲੂਕੋਜ਼ ‘ਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ।
ਇਥੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਐਂਜਾਈਮ ਵੀ ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭੋਜਨ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਨਾਲ ਇਸੇ ਹਿੱਸੇ ‘ਚ ਹਜ਼ਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹਜ਼ਮ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਅੰਤੜੀ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਮੇਟ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੋਜਨ ਦੇ ਬੇਕਾਰ ਹਿੱਸੇ ਵੱਡੀ ਅੰਤੜੀ ‘ਚ ਚੱਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਖਿਰ ‘ਚ ਮਲ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਸ਼ਰੀਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਬੱਚੇ ਰੱਬ ਦਾ ਵਰਦਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਸ਼ੈਤਾਨ ਹੋਣ, ਪਰ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਦਮਾਸ਼ੀ ਵਿਚ ਹੀ ਛੁਪਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਇਕ ਸਟੱਡੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚੁਸਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬ੍ਰੇਨ ਏਜਿੰਗ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਕਾਰਨ ਰਾਤਾਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਹਰਾਮ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ ਤਣਾਅਗ੍ਰਸਤ ਰਹਿਣਾ ਅਸਲ ਵਿਚ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰੇਮਤ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ।
ਖੋਜੀਆਂ ਨੇ ਯੂ.ਕੇ. ਦੀਆਂ 19,964 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ 17,607 ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬੇਨ ਸਕੈਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ। ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਧਣ ਦੇ ਨਾਲ ਫੰਕਸ਼ਨਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਦਾ ਹਾਲ ਚੰਗਾ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘੱਟ ਜਾਂ ਕੋਈ ਬੱਚੇ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੱਖਰੀ ਸੀ। ਭਾਵ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਬਾਡੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਾਰਟਸ ਨਾਲ ਕੋ-ਆਰਡੀਨੇਸ਼ਨ ਸਹੀ ਸੀ। ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੀ, ਜੋ ਗਤੀ, ਸੰਵੇਦਨਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜੁੜਾਅ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਰਟਗਰਸ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਐਡਵਾਂਸਡ ਹਿਊਮਨ ਬੇਨ ਇਮੇਜਿੰਗ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਵਰਾਮ ਹੋਮਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ, “ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਵਧਣ ਨਾਲ ਫੰਕਸ਼ਨਲ ਕਨੈਟੀਵਿਟੀ ‘ਚ ਕਮੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ, ਬੱਚੇ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕਨੈਟੀਵਿਟੀ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।”
* ਖੋਜ ‘ਚ ਇਕ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਨਤੀਜਾ ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬ੍ਰੇਨ ਬੂਸਟਿੰਗ ਇਫੈਕਟ ਗਰਭਅਵਸਥਾ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹਨ।
* ਹੋਮਸ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, “ਗਰਭਅਵਸਥਾ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪ੍ਰੋਟੈਕਟਿਵ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਣ ਦਾ ਭਾਰਵ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦੋਵਾਂ ‘ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।” ਰਿਸਰਚ ‘ਚ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਜੇਕਰ ਇਕੱਠੇ ਜਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੀ ਪੇਰੈਂਟਸ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਖੋਜ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਿੱਟੇ
ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮੀ
ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦਾ ਜੀਵਨ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ
ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਬਿਹਤਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਰਗਰਮ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ
ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ ਦਿਮਾਗ ਲਈ ਬਹੁਤ *ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਕਾਰਜ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ‘ਜਰਨਲ ਪ੍ਰੋਸੀਡਿੰਗਸ ਆਫ ਦਿ ਨੈਚੁਰਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸੇਜ’ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਏ।
-
Featured5 months agoਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਅਨੋਖੇ ਤਰੀਕੇ
-
Crime5 months agoBathinda ਦੇ ਪਿੰਡ dan singh wala ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੇ ਵਾਲਿਆ ਨੇ ਲਾਈ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱ-ਗ ਕਿਰਪਾਨਾਂ ਕਪਿਆਂ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਲੋਕ
-
Crime5 months agoDan Singhwala Bathinda ਚ ਹੋਈ ਵੱਡੀ ਵਾਰਦਾਤ, ਚਿੱਟੇ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ 8 ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਕੀਤਾ ਸੁਆਹ ।
-
News5 months agoਖਨੌਰੀ ਬਾਰਡਰ ਤੋਂ ਬੁਰੀ ਖ਼ਬਰ ਖਨੌਰੀ ਬਾਰਡਰ ਉੱਪਰ ਗਈ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਜਾਨ
-
News5 months agoਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਐਲਾਨ “ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਾਰਿਸ ਪੰਜਾਬ ਦੇ” ਰੱਖਿਆ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਨਾਮ
-
Crime5 months agoਟਰੇਨ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਹੋਈ ਮੌਤ
-
News4 months agoਕਲਾਕਾਰ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਣੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ? ਸ. ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਜੀ
-
Crime4 months ago26 ਜਨਵਰੀ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਮੌਕੇ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਵੱਲੋਂ ਫਰੀਦਕੋਟ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਝੰਡਾ